Para quen é de Carballo, esta resulta unha estampa tan entrañable como querida. A do afiador, os domingos de feira, coa súa roda xira que xira. Leonardo Cachaldora Blanco leva sesenta e dous anos vindo á feira a Carballo. A súa roda, a mesma coa que traballaba seu pai, ten máis de oitenta anos. Aquí séntese querido e por iso é que, a pesar dos anos que leva ao lombo, gusta de pasar as mañás dominicais afiando tesoiras, amañando paraugas e falando coa xente.

Leonardo é ourensán. Naceu e criouse en Pereiro de Aguiar. "Alí plantei moitas patacas", dinos. Seu pai afiaba pola zona de Bergantiños. "Era un afiador moi acreditado e tiña esta zona:  Ponteceso, Malpica, Caión…." En Malpica botaba case quince días traballando, e así foi como un dos irmás maiores de Leonardo decidiu establecerse neste anaquiño de costa. Alí non faltaba o traballo e Leonardo acabou indo tamén, animado polo seu irmán. En Malpica viviría máis de cincuenta anos. Amañou potas e paraugas, arranxou chemineas dos barcos e traballou de fontaneiro, profesión á que acabaría dedicándose. Pero nunca deixou o traballo de afiador nin de ir á feira a Carballo.

-O de afiador a min gustábame máis. Eu quería o de afiador e non a fontaneiría. A fontaneiría parecía mellor pero para min era peor.
-Por que?
-Porque tiña que traballar máis.

A vida como unha roda

A conversa ten lugar un domingo de feira, co son de fondo da octoxenaria roda a funcionar. Sempre cobrou o menos posible, dinos, e sempre gustou de facer as cousas o mellor que puido. Fálanos do oficio ao mesmo tempo que nos fala da vida, como se unha fora metáfora da outra.

-Eu penso que o debo facer medianamente ben porque son moitos anos e a xente vén. Tiven moi bo mestre. Meu pai, de poucas palabras, díxome moitas cousas que non eran capaces de facelas outros. Pero se non hai mestre…
-Pero tamén o alumno ten que poñer interese…
-Ten que gustarlle pero a min gustoume todo canto fixen, porque, se non, deixábao.
-Entón foi vostede unha persoa feliz, porque moita xente vive amargada co traballo…
-Conseguín todo o que me propuxen. Recoñezo que son moi pouco esixente, son moi bo de conformar, e case conseguín todo o que quixen. Tiven bicicleta cando era pequeno, tiven moto, coche, e que máis se podía pedir?

Trala súa roda viu non só pasar a vida, senón o mundo, os cambios na sociedade e mesmo as mudanzas na economía. Hai anos, as modistas eran as súas principais clientas. Empresas como Caramelo viñan xunto a el a a fiar as tesoiras. Logo, cousas da globalización que trasladou a manufactura téxtil a outros países, os talleres de costura empezaron a pechar e as modistas foron a menos.

Agora, a súa clientela é fundamentalmente xente das casas, que igual vén sacarlle gume a un coitelo que afiar unha tesoura ou amañar un paraugas. Aínda que, despois de estarmos conversando con el este anaquiño de domingo, quedamos coa idea de que a moita da xente que fai cola esperando que os atenda o que queren tamén é un anaquiño de conversa ou ser testigos dun mundo a piques de desaparecer.

A mecánica do vello oficio

Seguimos a preguntar e facemos que nos explique cousiñas do seu oficio. Algunha delas fainos rememorar algunha lección de física da escola. Aquí non hai motores. O básico é o pedalear de Leonardo, que move dúas rodas: unha grande, cunha circunferencia de case dous metros, e outra pequechiña, de apenas uns centímetros. Con cada volta da roda grande, a pequena xira e xira varias veces, e así, desta maneira tan simple, actívase o mecanismo de afiar. Para as navallar de barbear, usábase aínda unha rodiña máis pequena, para que as revolucións foran máis e o afiado resultara máis eficaz. Leonardo, ao igual que seu pai, nunca quixo motor, porque co pé pode facer algo que o motor non lle permite: regular a velocidade á que a roda se move ao seu antollo.

Leonardo é mestre non só dunha profesión en extinción senón tamén da vida. Porque poida que a vida, como a súa roda, non teña máis complicación que deixar que flúa mentres gozamos da conversa con quen queira compartir con nós un anaquiño dese constante xirar. Mentres deixamos, tamén, que a roda nos saque gume e nos faga máis e máis resistentes.

Ligazóns